Cilt Lekeleri ve Tipleri
Güneş lekeleri – Lentigo
Cilt Lekeleri; Genellikle ciltte kahverengimsi noktalar olarak görülen lekeler daha çok beyaz tenli kişilerde görülür. Güneş ışığına maruz kalınma bilinen en büyük nedendir. Güneşe en çok maruz kalan yüz ve ellerde daha çok görülür. Bazı lentigolar aileden genetik olarak geçer ve bazen de radyasyon terapileride lentigoya neden olur. Lentigo oluşmaması için güneşten uzak kalmak gerekir eğer güneşe çıkılacaksa güneş koruyucu sürülmelidir. Lentigo lazerle, kryoterapiyle ve bazı kremlerle giderilebilir.
Hiperpigmentasyon (Koyu renk lekeler) ve Hipopigmentasyon (Açık renk lekeler)
Pigmentasyon ciltteki renktir. Eğer kişi sağlıklıysa cildin rengide sağlıklı görünür. Bir hastalık sonucu kişinin cilt renginde değişme olabilir ve bu ciltte koyulaşma ya da tam tersi cilt renginde açılma meydana gelir.
Hiperpigmentasyon
Melaninin vücuttaki renkten sorumlu olan maddedir ve artışı sonucunda hiperpigmentasyon meydana gelir. Hamilelik veya Addison hastalığı gibi durumlarda melanin artışı olabilir. Güneş ışığına maruz kalmak hiperpigmentasyonun ana nedenlerinden biridir ve hiperpigmente olmuş bölgeleri daha da karartabilir. Ciltteki kararmanın diğer bir nedenide antibiyotikler, antiaritmik ve antimalerya ilaçları da olabilir.
Melazma
Bir hiperpigmentasyon örneğide melazmadır. Daha çok yüz bölgesinde cilt renginde kahverengimsi bölgesel kararmalardır. Melazma hamile kadınlarda görüldüğü gibi erkeklerde de görülür. Melazma genellikle hamilelik sonrası kendiliğinden gider ancak bazen reçeteyle verilen kremlerde kullanılabilir. Eğer melazmanız varsa güneş ışığından uzak durun ve SPF 15 güneş koruyucu kullanın. İçinde zinc oxide ve titanium dioxide olan güneş koruyucuları daha uygun olup yine içinde parsol 1789(avobenzone) olanlarda iyi koruma sağlar. Melazmayı kendi kendinize tedavi etmeden önce lütfen doktorunuza danışın.
Hipopigmentasyon
Hiperpigmentasyonun tersine vücutta melanin azalmasında cillte meydana gelen açık renkliliktir. Hipopigmentasyona örnek,
Vitiligo
Kendi sayfasında daha detaylı bilgi bulabilirsiniz.
Albinizm
Kalıtsal bir bozukluktur ve melanini yapan enzimlerin vücutta yer almamasından kaynaklanır. Bunun sonucu komple bir pigmentasyon sorunudur ve bu saçlarda, gözlerde ve ciltte görülebilir. Genetikteki anormal bir gen dolayısıyla vücut melanin üretememektedir ve Albinizm’in tedavisi yoktur. Albinizm olan hastalar her zaman güneş koruyucusu kullanmalıdırlar çünkü güneşin zararına ve cilt kanserlerine yakalanma oranları daha yüksektir. Cilt yaralanması sonucu renk kaybetme: Eğer cilt enfeksiyonu, ciltte yaralar veya yanıklar da hipopigmentasyona o bölgede yol açabilir. Bu durum kalıcı renk kaybına neden olmaz ancak cildin tekrar renk kazanması uzun zaman alabilir.
Doğum Lekeleri
Doğumda ya da doğum sonrası bir iki hafta içinde görülen ciltteki bölgesel renk değişikliğidir. Doğum lekelerinin çoğunun kanserojen olmadığını hatırlatmak gerekir ancak çocuğunuz doğum lekesi ile doğarsa ya da doğumdan sonraki haftalarda leke belirirse doktorunuzun görmesinde fayda vardır.
Pigmentli doğum lekesi:
Ciltte renk değişikliğine uğramış bölge pürüzsüz ve düz bir yüzeye sahiptir. Bunlardan bazıları:
Mongolyan lekesi –
mavimsi bir renkte olur
Cafe-au-lait lekesi
– açık kahve renginde ve tipik ben görünümünde olabilir. Benlerde kanama, renk değişikliği, ya da şekil veya ölçü değişimi varsa gözlenmelidir. Macular lekeler: vücüdun herhangi bir yerinde hafif kırmızı renkte görülebilir ve daha kötüye gitmezler.
Macular Lekeler
En çok rastlanılan damarsal lekelerdir. İki türde rastlanabilecek olan bu lekeler, Alında ve göz kapağında görülen bu lekeler genelde daha kötüye gitmez ve erken çocukluk günlerinde kaybolurlar. Boynun arkasında görülen bir leke türü yetişkinlikeğe kadar kalıcı olabilir. Bu lekeler çoğunlukla hafif derecededir ve tedavi gerektirmezler.
Hemanjiyom
Ayrıca çok küçük damarcıkların toplanıp bir araya gelmesinden kaynaklanır. Bazıları sadece doğum lekesi olarak kalır değişmez ancak bazıları gittikçe büyüme gösterebilir. Çocuğun ilk yaşında hızlı büyüdükleri görülmüştür.
Çilek hemanjiyom:
Hafif kabarık ve kırmızımsıdır. Vücutta herhangi bir yerde çıkabilir.
Delikli hemanjiyom:
Mavimsi olan bu leke ciltte daha derine iner. Çoğu hemanjiyom kendiliğinden kaybolur. Kabaca yüzde 50’si 5 yaşında, yüzde 70’i 7 yaş civarında ve yüzde 90’ı da 9 yaş civarında görülür. Görme, duyma, yeme ve ülser gibi fonksiyonlara zarar veren bu tip lekelerde tedaviye gidilir. Hemanjiyomlar farklı şekillerde tedavi edilebilir ve her yöntemin kendine özgü riski vardır. Kortikosteroidler iğne ya da ağız yoluyla alınır. Bu ilacın yan etkileri yüksek kan basıncı, yüksek kan şekeri, gelişim zayıflığı veya katarak olabilir. Bazı spesifik hemanjiyomlar lazerle tedavi edilip büyümesi durdurulabilir. Bu tip tedavide ülser ve yara izi gibi riskleri bilmek gerekir. Zaman zamanda ameliyat diğer bir alternatif olduğu gibi bu tedavi yöntemleri kombine olarakta uygulanabilir.